Metoda Tomatisa, opracowana przez francuskiego otolaryngologa Alfreda Tomatisa, jest techniką, która wykorzystuje dźwięki i stymulację słuchową w celu poprawy różnych funkcji mózgu, w tym mowy. Główna zasada tej metody opiera się na przekonaniu, że istnieje silna zależność między słuchaniem (aktywne odbieranie dźwięków) a mową.
Jak metoda Tomatisa wpływa na mowę?
- Poprawa percepcji słuchowej: Mowa jest ściśle związana ze słyszeniem, ponieważ osoba mówiąca korzysta z informacji dźwiękowych do kontrolowania własnej artykulacji. Wiele problemów z mową wynika z zaburzeń słuchu lub nieprawidłowego przetwarzania dźwięków. Metoda Tomatisa ma na celu poprawę umiejętności „aktywnego słuchania” poprzez stymulowanie ucha dźwiękami o różnej częstotliwości, co poprawia percepcję dźwięków mowy i muzyki.
- Korekcja wad wymowy: Poprzez lepsze słuchanie dźwięków, osoba jest w stanie poprawić sposób, w jaki wymawia różne głoski i dźwięki. Dzieci z zaburzeniami wymowy, takimi jak seplenienie, jąkanie czy inne problemy artykulacyjne, mogą lepiej słyszeć swoje błędy i samodzielnie je korygować.
- Usprawnienie rytmu i intonacji mowy: Metoda Tomatisa koncentruje się także na rytmie i melodiach dźwięków, co wpływa na płynność mowy oraz jej intonację. Stymulacja dźwiękami, szczególnie muzyką, wpływa na poprawę koordynacji ruchowej aparatu mowy oraz płynności wypowiedzi. Może to być szczególnie pomocne dla osób z trudnościami w naturalnym i płynnym wypowiadaniu się.
- Wspieranie rozwoju mowy u dzieci: W przypadku dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, metoda Tomatisa stymuluje odpowiednie obszary mózgu, co może pomóc w szybszym przyswajaniu języka. Wykorzystanie specjalnie modulowanych dźwięków pomaga dzieciom lepiej rozumieć i naśladować dźwięki mowy, co sprzyja rozwojowi słownictwa i umiejętności komunikacyjnych.
- Redukcja jąkania: Stymulacja słuchowa w metodzie Tomatisa wpływa na poprawę synchronizacji funkcji neurologicznych odpowiedzialnych za mowę i kontrolę oddechu. Może to pomóc w redukcji jąkania poprzez zwiększenie pewności siebie i kontroli nad mową.
- Wpływ na motorykę aparatu mowy: Wydawanie dźwięków wymaga precyzyjnych ruchów języka, warg, gardła i krtani. Metoda Tomatisa może usprawnić koordynację tych ruchów, dzięki stymulacji mózgu odpowiedzialnych za kontrolę motoryczną aparatu mowy.
- Praca nad emocjonalnym aspektem mowy: Mowa jest często związana z emocjami, a blokady emocjonalne mogą powodować trudności w wypowiadaniu się (np. w jąkaniu). Dzięki pracy nad uwrażliwieniem na dźwięki i poprawą percepcji własnego głosu, metoda Tomatisa może również wpływać na emocjonalną swobodę wyrażania się, co jest ważne dla bardziej płynnej i naturalnej mowy.
W jakich przypadkach metoda Tomatisa może być stosowana?
Metoda Tomatisa znajduje zastosowanie w terapii różnych problemów z mową i komunikacją, takich jak:
- Opóźniony rozwój mowy u dzieci.
- Wady wymowy (np. problemy z artykulacją).
- Jąkanie.
- Autyzm – u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu metoda może pomóc w poprawie komunikacji.
- Dysleksja – problemy z czytaniem i pisaniem, związane z przetwarzaniem słuchowym.
Podsumowanie:
Metoda Tomatisa poprawia mowę poprzez usprawnienie słuchu i percepcji dźwięków, co z kolei wpływa na lepszą kontrolę nad artykulacją, płynność mowy, rytm, intonację i emocjonalną swobodę wypowiedzi. Terapia dźwiękowa stymuluje ośrodkowy układ nerwowy, co wspiera rozwój umiejętności komunikacyjnych, zwłaszcza u dzieci z trudnościami w mowie lub zaburzeniami neurologicznymi.
